Onderhoud houten opbouw
Een Super van Craft is wel het bekendste schip dat vroeger standaard met een houten opbouw werd geleverd. omdat de bezitters doorgaans in goeden doen waren werd het schip vaak in de winter kaalgehaald, en voorzien van enige strakke vernislagen.
Als je in het bezit bent van een schip met een mahonie of teak opbouw wordt het een hele uitdaging om uit te vinden hoe je die opbouw het best weer in orde kunt krijgen.
Op internet is niet veel over dit onderwerp te vinden, en vandaar onderstaand een "best practice" beschrijving hoe je het kostbare hout mooi, glad, en qua structuur intact kunt laten, en toch een heel mooi resultaat bereiken.
Let verder bij het schuren op dat je geel bobbels en dalen maakt in het hout: dus gebruik een lange lat of lange vlakschuurmachine. En voorkom dat je "vuiltjes" wegschuurt door plaatselijk wat harder te drukken: Lang nadat het vuiltje is verdwenen is het kuiltje nog van meters afstand in het hout te zien.
Teruglezend moet je er dus nogal wat voor over hebben om een strak en stralend schip met houten opbouw te hebben. Maar in deze wereld van staal en plastic is het ook een verademing. En de techniek kun je ook gebruiken voor de kleine stukjes hout die veel fabrikanten als losse flodders over het schip verspreiden en die toch ook al snel hun glans verliezen.
Als je in het bezit bent van een schip met een mahonie of teak opbouw wordt het een hele uitdaging om uit te vinden hoe je die opbouw het best weer in orde kunt krijgen.
Op internet is niet veel over dit onderwerp te vinden, en vandaar onderstaand een "best practice" beschrijving hoe je het kostbare hout mooi, glad, en qua structuur intact kunt laten, en toch een heel mooi resultaat bereiken.
- Verwijder de bestaande vernislagen. Het makkelijkst gaat dit met een hetelucht verfverwijderaar. Zet die niet op de hoogste stand: de kans is te groot dat er dan schroeivlekken ontstaan. Het wegkrabben van de door de warme lucht zacht geworden verf kan met een schraper van bijvoorbeeld Bahco. Maar hoewel het langer duurt is het resultaat gelijkmatiger met een wat botter plamuurmes.
- Smeer het hout in met afbijt (altijd volgens de gebruiksaanwijzing!). Dit materiaal trekt ook de restanten verf uit het hout waardoor de oorspronkelijke houtnerfstructuur van het hout weer boven komt.
- Na droging van het hout zie je nu ook heel duidelijk waar het hout is verweerd (daar is ooit vocht onder de lak gekomen en heeft daar het hout verkleurd of vervuild). Deze plekken zijn het best te behandelen met ontweringswater (ook hier: volg de gebruiksaanwijzing). Nadat deze fase is afgesloten begint de opbouw van de lagen weer.
- Het eerste waar je in dit stadium moedeloos van wordt is de hoeveelheid kleurverschillen: je ziet nog steeds de plekken waar het weer in heeft gezeten, waar onregelmatigheden in de oude laklagen zijn geweest etc. etc.. Dit kun je het best behandelen door kleurbeits aan te brengen op het hout: met een kwast snel insmeren en vervolgens met een doek droogwrijven: het pigment blijft achter in het hout en het geheel ziet er al weer heel aardig uit. Alleen is alles nog mat. Gebruik watergedragen bijts van een goed merk, en neem een kleur die hoort bij de houtsoort (mahonie, teak, etc.). Op het moment dat je de beits opbrengt lijkt het te donker, maar door het uitwrijven met een doek merk je dat de echte kleur van het hout achterblijft.
- Dan komt de fase dat barstje hersteld moeten worden: daarvan er zijn twee soorten. De hele smalle scheurtjes kun je vullen met epoxyhars. Zorg dat je behalve de hars ook goede injectienaalden koopt: niet te klein want dan krijg je de hars er niet doorheen gespoten. Maak een klein beetje hars klaar (meestal is het een twee-componenten materiaal) en vul de scheurtjes geduldig zodat ze in elk geval afgedicht zijn. De bredere scheurtjes moeten schoon gemaakt worden en kunnen dan met "kunsthout" gevuld worden. Lees hier goed de gebruiksaanwijzing. Zorg ook dat je er niet slordig mee omspringt: als het naast de scheur terecht komt is het nauwelijks weg te krijgen. Kunsthout koop je in de kleur van het hout, dus mahonie, teak etc.. Schrik niet van de kleur: deze is afwijkend maar onder invloed van de vernis trekt de kleur zo bij dat je de reparatie nauwelijks ziet.
- Wacht niet te lang met de eerste laag vernis: beits heeft een eigenschap dat de kleur onder invloed van licht verandert. Door een beschermlaag aan te brengen consolideer je het weer tot nu toe. De eerste laag bestaat uit een mengsel van 50% vernis en 50% verdunning. Deze verdunning zorgt ervoor dat de vernis goed intrekt in het hout en zo goed hecht. De tweede laag idem. Dan komen twee lagen met 25% verdunning. En dan ben je op een niveau waarop de deskundigen van mening verschillen. Laag opbrengen, schuren met schuurpapier 400, laag opbrengen etc. Vier lijkt het minimum aantal lagen maar het is pas goed als het resultaat een hoogglans houten opbouw is.
- Gebruik goede één component verf (twee componenten is harder, maar op de beweeglijke ondergrond van natuurlijk materiaal als hout leidt dat tot microscopisch kleine scheurtjes die echter wel water doorlaten en dus uw werk om zeep helpen) met een uitstekend UV filter
- Elk jaar minstens één nieuwe laag opbrengen na schuren met papier 240 en schoonmaken met ammoniak.
- Beschadigingen moet u direct wegwerken. Als u het meteen doet kunt u er gewoon een paar lagen vernis overheen smeren en komt alles bij de jaarlijkse beurt wel weer in orde. Als u dat niet doet loopt u de kans dat het helemaal opnieuw opbouwen gewoon weer van voor af aan, en vele jaren eerder, moet beginnen
Let verder bij het schuren op dat je geel bobbels en dalen maakt in het hout: dus gebruik een lange lat of lange vlakschuurmachine. En voorkom dat je "vuiltjes" wegschuurt door plaatselijk wat harder te drukken: Lang nadat het vuiltje is verdwenen is het kuiltje nog van meters afstand in het hout te zien.
Teruglezend moet je er dus nogal wat voor over hebben om een strak en stralend schip met houten opbouw te hebben. Maar in deze wereld van staal en plastic is het ook een verademing. En de techniek kun je ook gebruiken voor de kleine stukjes hout die veel fabrikanten als losse flodders over het schip verspreiden en die toch ook al snel hun glans verliezen.
